Młodzieżowe Słowo Roku 2023

Plebiscyt Młodzieżowe Słowo Roku to coroczna inicjatywa organizowana przez wydawnictwo naukowe PWN, której celem jest wyłonienie najpopularniejszego słowa bądź wyrażenia wśród młodzieży. To wyjątkowe wydarzenie językowe zyskało dużą popularność wśród osób interesujących się nie tylko językiem i kulturą młodzieży, ale także współczesnym światem. Bo plebiscyt ten pokazuje trendy zmian w sferze językowej, społecznej i kulturowej.

 

Młodzieżowe Słowo Roku to pomysł na wyróżnienie najbardziej trendy wyrażenia, które funkcjonuje wśród młodych ludzi. Popularność plebiscytu stale rośnie, a wyniki są szeroko komentowane.  W 2022 roku trwała zażarta dyskusja, czy słowo „essa” faktycznie zasługuje na tytuł młodzieżowego słowa roku. Ciekawe jak będzie w 2023 roku…

 

Finałowa dwudziestka młodzieżowego słowa roku 2023

Oto zbiór dwudziestu najczęściej zgłaszanych słów i wyrażeń, które przeszły przez etap eliminacji i zostały wyłonione spośród tysięcy propozycji. Zawiera ona popularne zwroty, które odzwierciedlają język dzisiejszej młodzieży w Polsce. Znaczenie i pochodzenie tych zwrotów jest intrygujące, w niektórych przypadkach dość zaskakujące; ciekawe, czy znasz, czy używasz tych wyrażeń…

Przed Tobą lista 20 finałowych słów i zwrotów, spośród których wybrane zostanie młodzieżowe słowo roku:

 

Bambik

Oznacza słabeusza, nieudacznika, żółtodzioba, początkującego zawodnika. Raczej pejoratywne i/lub ironiczne. W tym roku pojawiło się w szerszej przestrzeni publicznej, gdy bambik został wykorzystany w debacie politycznej.

Baza (także bazunia, zbazowane)

Bynajmniej nie chodzi o żadne miejsce, ale o uznanie czyjejś opinii. Baza to wyraz aprobaty, szczególnie dla odważnych, kontrowersyjnych stwierdzeń.

Bratku/Bruh

Kiedyś do kolegi mówiło się „brachu”, „bracie”, dziś to właśnie „bratku”. Źródłem tego wyrażenia jest angielskie „brother” i forma skrócona „bro”. Bruh jest odpowiednikiem wołacza „O, bracie!”. Częściej jednak „bruh” zamiast zaskoczenia oznacza zniecierpliwienie, frustrację.

 Cringe

Mamy nadzieję, że ten artykuł nie jest cringem. Bo cringe oznacza coś obciachowego (też młodzieżowe słowo), żenującego. Źródłosłów jest dość oczywisty – w języku angielskim cringe oznacza wzdrygnąć się. 

Delulu 

Jeśli jesteś bezpamięci zakochany w jakimś idolu/idolce, szczególnie ze świata muzyki, masz na jej/jego punkcie obsesję, to znaczy, że jesteś delulu. Może to być także określenie osoby, która straciła kontakt z rzeczywistością i żyje swoimi marzeniami, urojeniami. 

Drillowiec 

Osoba, która słucha, jest zafascynowana drill’em, czyli odmianą trapu, który z kolei jest odmianą rapu. Uff… Drill ma mocne, agresywne brzmienie i takie też są teksty, które wprost nawiązują do przemocy i przestępstw. Drillowiec może oznaczać też osobę, która poprzez swoje zachowanie czy ciuchy prezentuje luźny styl, jednak zwykle ma to podłoże pejoratywne – oznacza patologiczną fascynację gangsterskim światkiem.

fr/FR

Na serio to wyrażenie może być młodzieżowym słowem roku. Naprawdę! FR! 🙂 To taka nasza gierka słowna, bo fr/FR to nic innego jak pochodzące z jęz. angielskiego for real, czyli naprawdę, serio, w rzeczywistości.

Git

Podoba Ci się nasz artykuł? Tak? To git!! Pewnie spośród 20 finałowych słów, to jest powszechnie znane, bo funkcjonuje w slangu od lat, i od lat oznacza to samo: dobrze, dobry. Znałeś to słowo, prawda? To gites!

IMO

„IMO takie plebiscyty są bardzo potrzebne, bo pokazują, jak zmienia się język i kultura. IMO dzięki nim można obserwować przenikanie się różnych języków i kultur z różnych krajów. IMO to prawdopodobnie wynik postępującej globalizacji”. Pewnie już wiesz, co to oznacza – IMO to po prostu skrótowiec od angielskiego in my opinion, czyli moim zdaniem, w moim przekonaniu.

Kys

Niekiedy, gdy słyszę jakąś młodzieżową gadkę albo korporacyjną nowomowę, mam ochotę krzyknąć kys! To zwykle żartobliwe stwierdzenie, które oznacza „zamknij się”, „ogarnij się”, „odczep się”. Pochodzi od angielskiego kill yourself, czyli dosłownie zabij się.

LOL/lol 

Lol jest zwrotem używanym od lat, ale na tym przykładzie widać, że nawet slangowe słowa ewoluując. Kiedyś LOL (lots of laugh) odnosiło się do czegoś naprawdę śmiesznego (to jest/było graficzne odwzorowanie LOL 😂), dziś to słowo oznacza coraz częściej coś zaskakującego, nieodpowiedniego i wcale nieśmiesznego… coś, co można pokazać tak: 😳, 😨, 🤯.

NPC

NPC albo po polsku „enpecet”. To osoba niewyróżniająca się, nieznana, która zachowuje się dziwnie i podejrzanie. Pochodzeniem tego akronimu jest świat gier wideo, gdzie występuje non-player character, non-playable character, czyli postać niebędąca graczem, która nie jest sterowana przez gracza.

Odklejka

Ciekawe, dla ilu z was te 20 finałowych słów to niezła odklejka? A może to boomersi są odklejkami? (Mała dygresja – boomersi, czyli nie-młodzież 😉 też wybierają swoje boomerskie słowo roku). Wracając jednak do odklejki – jest to (co?) stan oderwania od rzeczywistości albo (kto?) osoba, która nie ma kontaktu z rzeczywistością.

Oporowo 

To przymiotnik od wyrażeń „w opór” i „do oporu” – wszystkie te słowa oznaczają dużo, bardziej, więcej, najwięcej, najmocniej, najlepiej. 

Rel 

Kolejny skrótowiec na liście słów nominowanych; pochodzi od angielskiego relatable, czyli możliwy do powiązania z tematem. Rel oznacza przyznanie racji przedmówcy, to takie „zgadzam się z tobą”, „uważam tak samo”.

Rizz 

To z kolei kolejne wyrażenie, którego źródłem jest język angielski i słówko charisma. Rizz to urok, czar – wszystko to, co pozwala wywrzeć wrażenie na drugiej osobie, szczególnie płci przeciwnej.

Side-eye

To trochę takie patrzenie spode łba. Side-eye to „krzywe spojrzenie”, czyli patrzenie ze zdumieniem, z zażenowaniem, z niezadowoleniem.

Sigma

Samotny wilk, pewny siebie, niebanalny, niepowtarzalny, wyjątkowy, odnoszący sukces. To właśnie on – facet sigma! To wyrażenie jednak ewoluuje i coraz częściej odnosi się też do kobiet.

Slay

Zbliżamy się do końca prezentacji finałowej 20-tki i mamy nadzieję, że nasz artykuł to slay! Slay oznacza coś lub kogoś wzbudzającego podziw, imponującego, po prostu WOW! 

Zgerypała

I jak to jest z tym naszym artykułem – slay czy, nie daj Boże, zgerypała?! Zdanie z serialu Szkoła: „”Z gery pała, z maty kolejna” stało się tak popularne, że przekształciło się w zgerypałę, czyli ocenę niedostateczną, niefart, porażkę. 

 

Slang nie dla każdego

No i jak Ci się podobają wyrażenia nominowane do tytułu młodzieżowego słowa roku? Jesteś bambikiem, który patrzy side-eye na tę odklejkę? A może te słowa są git i FR używasz ich każdego dnia, żeby nikt nie uznał cię za delulu, bo już lepiej być sigmą…

 

Do młodzieżowego slangu można podchodzić na poważnie, można patrzeć na to z przymrużeniem oka. Fakt jest jednak taki, że język żyje i to absolutnie normalne, że słowa się zmieniają, że pojawiają się różne neologizmy, zapożyczenia z języków obcych. Jak się wobec tych zmian zachować? Wyprzeć je, starać się wyplenić je z poprawnej polszczyzny? Tylko czy to nie walka z wiatrakami… 

 

Data zakończenia głosowania w plebiscycie została wyznaczona na 30 listopada. Mamy więc jeszcze trochę czasu, aby zdecydować, które słowo zasługuje na zwycięstwo i oddać swój głos. Na szczęście nic nie limituje nam czasu na przyzwyczajenie się do zmian i zrozumienie młodzieżowej nowomowy.