Po co tłumaczowi glosariusz?

Glosariusz jest narzędziem, bez którego trudno wyobrazić sobie pracę tłumacza. Dzisiejszy świat obfituje bowiem w różnorakie narzędzia, które ułatwiają nam pracę. Nasze smartfony mają kalendarze, przypominacze, checklisty. Aplikacje pomagają zarządzać projektami czy budżetami. A glosariusz wspomaga tłumaczenia i tłumaczy.

Współczesne biuro tłumaczeń nie przypomina średniowiecznego skryptorium, w którym skrybowie ślęczeli nad pulpitami z setkami pergaminów i manuskryptów. Nie przypomina też dawnych bibliotek, gdzie naukowcy zawaleni byli dziesiątkami książek, które analizowali punkt po punkcie. Dzisiaj pracę tłumaczy wspomaga nowoczesna technologia i oprogramowanie.

Oczywiście nic nie jest w stanie zastąpić człowieka, jego wiedzy i doświadczenia. Żadne narzędzie nie jest w stanie wyłapać kontekstu w komunikacie i nie potrafi dopasować go do okoliczności (np. dostosować do kręgu kulturowego). Jednak pracę człowieka można usprawnić i usystematyzować. Temu właśnie służą narzędzia dla tłumaczy. Jednym z nich jest CAT, czyli narzędzie, które pozwala budować pamięć tłumaczeniową, a pamięć taka zapewnia spójność tłumaczenia. Podobnie działa też glosariusz.

Czym jest glosariusz i do czego się go używa?

Kiedyś glosariusz (glossarium) służył do objaśniania wyrażeń i znajdował się na ostatnich stronach książki czy publikacji naukowej. Obecnie glosariusz jest często dostępny online lub jako osobna sekcja (wykaz) w dokumentach elektronicznych i zawiera wyjaśnienia wyrazów, terminów i pojęć używanych w danym tekście. Jest to wygodne dla czytelników i użytkowników, którzy mogą szybko znaleźć definicje i wyjaśnienia bez konieczności przeszukiwania całej publikacji. Glosariusze są powszechnie stosowane w różnych dziedzinach, takich jak nauka, medycyna, prawo, biznes i wiele innych. 

Glosariusz dla tłumacza to rodzaj słownika, który zawiera tłumaczenie dwuznacznych, specjalistycznych, branżowych, a zarazem najważniejszych słów i zwrotów pojawiających się w tekście. Można powiedzieć, że to taka terminologiczna baza danych, która systematyzuje proces tłumaczenia.

Jakie są korzyści z glosariusza?

Glosariusz razem z CAT tworzą wyjątkowy duet. Te narzędzia „pilnują”, aby tłumaczenia były spójne, a używana terminologia każdorazowo była przetłumaczona prawidłowo i w ten sam sposób. Warto pamiętać jednak o tym, że glosariusz buduje się dla słownictwa specjalistycznego, branżowego, zawodowego. Przykładem może być glosariusz terminologii medycznej albo terminologii marketingowej. 

Często glosariusze tworzone są wspólnie z klientem zlecającym tekst z danej dziedziny i danej branży. Taki wykaz haseł zawiera nie tylko tłumaczenie, ale także objaśnienia wyrażeń trudniejszych, synonimy czy opisy. Pomaga to uniknąć pułapek czyhających na tłumacza, np. w branżowym slangu. Korzyści takiej współpracy są obopólne – tłumacz ma wyjaśnienie specjalistycznych terminów, a dany klient pewność, że przetłumaczony, docelowy tekst będzie spójny, fachowy i dostosowany do branży.

Dobry glosariusz to skarb dla biura tłumaczeń. Dobry glosariusz usprawnia pracę, stoi na straży spójności terminologii, pozwala na jakościowe tłumaczenie tekstów specjalistycznych. Zanim więc zlecisz tłumaczenie, zweryfikuj, czy biuro tłumaczeń wie, do czego służy glosariusz i CAT. Pamiętaj, by specjalistyczne teksty zlecać tylko specjalistom – agencji tłumaczeń, która tłumaczy na wszystkie języki świata.